Twan Boot, Tess Wegman en Daan van Laar van T4 't Atrium Amersfoort hebben voor Biologie het effect van frites en pure chocolade op je bloeddruk en hartslagfrequentie gemeten. De resultaten zijn op zijn minst opmerkelijk te noemen! 

Al jaren zijn er reclamecampagnes tegen ongezond eten. Teveel vet en zout eten is slecht voor de bloeddruk en voor de aderen. Een overmatige consumptie van verzadigde vetten zou ervoor zorgen dat het cholesterolgehalte in het bloed op langere termijn wordt verhoogd. Ook het drinken van energy drink en cola en dergelijke (met veel cafeïne) wordt afgeraden. Het gevolg hiervan is dat cholesterol zich ophoopt aan de binnenkant van de aderen en dus de aderen vernauwen. Dit zou zorgen voor een verhoogde bloeddruk en een verhoogde hartslag op langere termijn. Het eten van zout zou ook effect hebben op je hartslag en bloeddruk. Als je veel zout eet, geven je hersenen een seintje af dat je water moet drinken. Als je dit doet, komt er meer water in het bloed, dus wordt het volume van het bloed groter. Hierdoor stijgt de bloeddruk en dus ook de hartslag. Een onderzoek uitgevoerd door Havard Mediaal School in 2001 toonde aan hoe effectief verminderen van je zoutinname is voor je bloeddruk. Er waren 412 deelnemers en werden op een normaal zout dieet (3300mg per dag), een gemiddeld zout dieet (2400mg per dag) en een laag zout dieet (1500mg per dag) gezet. De mensen van het laag zout dieet merken dat de bloeddruk met 8.3 mmHg omlaag ging. Dat is veelbetekenend want dat kan het verschil maken tussen een verhoogde bloeddruk en een gezonde bloeddruk. ₃ 

Van cafeïne is bekend dat het de hartslag op korte termijn wordt verhoogd bij een hoge dosis. In dit onderzoek wordt getest of de stelling klopt en of de cafeïne ook effect heeft op de bloeddruk.  

De bloeddruk wordt vertaalt in twee kerngetallen, namelijk de bovendruk en de onderdruk. De bovendruk is de maximale druk die ontstaat na het samentrekken van de linkerhartkamer en de onderdruk is de minimale druk die optreedt als de linkerhartkamer zich weer vult met bloed. Deze wordt gemeten door een bepaalde druk in een luchtkussen, die om de arm wordt gedaan, te pompen. Als er direct na de hartslag net geen bloed door het vat stroomt is de druk in het luchtkussen de bovendruk. De onderdruk wordt op dezelfde manier gemeten. Alleen deze keer wordt het gedaan precies tussen twee hartslagen in.

De bloeddruk is ook bekend als de gemiddelde bloeddruk en kan worden berekend met de volgende formule: 

Bloeddruk wordt gemeten in mmHg. mmHg bestaat uit mm en Hg. mm=millimeter en Hg is het scheikundige symbool van kwik. Vroeger werd druk gemeten met behulp van kwik. Wegens veiligheidsmaatregelen mag dat  vandaag de dag niet meer. Druk kon worden gemeten door te kijken hoe hoog het kwik stond in een cilinder. Dit werd gemeten in mm. Hier komt de term mmHg vandaan.  ₄ 

 

Voedingswaarden ₅ 

 

 

 

Heeft het eten van buitengewoon veel vet/cafeïne/zout op korte termijn invloed heeft op de bloeddruk of de hartslag? 

 

De onderzoekers verwachten dat zowel de hartslag als de bloeddruk op korte termijn zullen stijgen door het zout en de cafeïne in frites en chocolade. Maar dat door het consumeren van producten met veel verzadigde vetten niet direct invloed zal hebben. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

1 https://www.livestrong.com/article/479713-can-the-food-we-eat-affect-our-heart-rate/#ixzz1Zu4RY0Ov

2 https://www.livestrong.com/article/482641-can-eating-a-lot-of-salt-during-the-day-raise-your-blood-pressure-significantly/

3 https://www.nejm.org/doi/pdf/10.1056/NEJM197801262980403

4 https://nl.wikipedia.org/wiki/Bloeddruk 
https://nl.wikipedia.org/wiki/Mm_Hg

5 https://www.voedingswaardetabel.nl/voedingswaarde/voedingsmiddel/?id=503 

Materiaal en Methoden

Aan het begin van de proef is de hartslag en bloeddruk van drie personen gemeten met ‘Levita bloeddrukmeter BPM Arm 6400’.  De personen zitten op een stoel met een ontspannen arm met open palm op tafel. De bovendruk, onderdruk en hartslag wordt genoteerd. Twee personen eten direct na de meting een pure chocoladereep van Verkade (75 gram). De personen blijven rustig op een stoel zitten en eten en drinken in de tussentijd niks anders meer.  De controlepersoon blijft ook rustig zitten en eet gedurende de hele proef niks. Een halfuur na de eerste meting wordt een tweede meting exact hetzelfde als de eerste meting uitgevoerd. De resultaten worden opnieuw genoteerd.

Aan het begin is de hartslag en bloeddruk van drie personen gemeten met ‘Levita bloeddrukmeter BPM Arm 6400’. De personen zitten op een stoel met een ontspannen arm met open palm op tafel. De bovendruk, onderdruk en hartslag worden genoteerd. Er is 220 gram friet van Vlaams Friethuis ‘Van Gogh’ in Amersfoort afgewogen. De friet is gebakken in Summum frituurolie. Er wordt 4,2 gram zout per portie friet toegevoegd. Twee proefpersonen eten de friet direct na de eerste meting. Alle drie de personen blijven gedurende de proef rustig op een stoel zitten en eten en drinken niks anders meer.  10 minuten, 20 minuten en 30 minuten na de eerste meting wordt weer dezelfde meting uitgevoerd bij alle drie de personen, de friet is op die momenten al helemaal opgegeten door proefpersoon 1 en proefpersoon 2. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Resultaten

Na de proef blijkt het resultaat dat bij proefpersoon 1 is de bloeddruk gestegen terwijl bij proefpersoon 2 de bloeddruk is gedaald. Bij de controleproef is de bloeddruk redelijk constant gebleven en de hartslag is genoeg enorm gedaald terwijl de hartslag bij de proefpersonen een paar slagen is versneld. De gemiddelde bloeddruk is bij proefpersoon 1 22 mmHg gestegen. Vergeleken met de verwachte 4-14 mmHg is deze uitkomst meer dan verwacht. Bij proefpersoon 2 de gemiddelde bloeddruk 3 mmHg gedaald. De controleproef is constant gebleven en is ⅓ mmHg gestegen.

 

 

 

 

  

Bij de proef met de patat wijzen de resultaten uit dat de gemiddelde bloeddruk daalt bij de proefpersonen en blijft constant bij de controleproef. Proefpersoon 1 een piek heeft na 10 minuten in hartslag. Bij proefpersoon 2 stijgt de bloeddruk aan het einde ietsjes

 

 

 

 

  
 
 
 
 
 
 
 

Conclusie

Uit de metingen voor- en na het nuttigen van de chocola blijkt duidelijk dat de cafeïne in de chocola de hartslag verhoogd. Bij de helft van de proefpersonen blijkt er een flinke stijging in de bloeddruk, maar de andere helft heeft een verlaagde bloeddruk, dus de cafeïne heeft geen invloed op de bloeddruk op korte termijn.

Uit de metingen voor- en na het nuttigen van patat blijkt dat de bloeddruk daalt bij de proefpersonen. Bij proefpersoon 2 gaat het daarna weer licht omhoog. De controlepersoon houdt een constante bloeddruk, dus het kwam niet door invloeden van de omgeving. Hieruit kan geconcludeerd worden dat patat op zeer korte termijn bloeddrukverlagend is.

De bloeddruk bleef bij de controlepersoon vrijwel gelijk. Bij proefpersoon 1 en 2 daalde en steeg de hartslag gedurende proef. Hieruit kan geconcludeerd worden dat het eten van patat geen directe relatie heeft met verandering in hartslagfrequentie. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Discussie

Uit de resultaten blijkt dat de stelling ‘Cafeïne laat de hartslag op korte termijn stijgen’ klopt. In het onderzoek bleek er een duidelijke stijging in hartslag bij beide proefpersonen. De bloeddruk bleek echter niet bij alle proefpersonen te stijgen of te dalen.  Cafeïne heeft dus blijkbaar geen effect op de bloeddruk. Ook de controlegroep bleef niet gelijk in bloeddruk en hartslag. De hartslag ging omlaag en de bloeddruk bleef vrijwel hetzelfde. Interessant zou zijn om de hartslag op meerdere momenten na inname van de cafeïne te meten. Hieruit zou er bijvoorbeeld geconcludeerd kunnen worden hoe snel cafeïne wordt opgenomen in het bloed.

Bij 1 proefpersoon ging de bloeddruk met 16 mmHg omhoog na het eten van een pure chocoladereep . Dit is een grote stijging. Hierbij kun je je afvragen hoe dit kan. Heeft dit te maken met de handelingen die de persoon verricht tijdens de proef of heeft dit te maken met de chocolade? Aangezien de andere proefpersoon geen stijging in bloeddruk liet zien, is dit niet heel waarschijnlijk.

De verwachtingen waren dat de bloeddruk en hartslag zouden stijgen na het eten van patat. Direct na het eten van patat was er een daling in bloeddruk. Maar bij  proefpersoon 2 was daarna weer een lichte stijging in bloeddruk. En bij proefpersoon 1 bleef het dalen. Dat was een verrassend resultaat. Je kunt je afvragen of na een langere tijd bij beide personen de bloeddruk zou blijven stijgen. Of er op relatief korte termijn, twee tot zeven dagen, wel een stijging in bloeddruk is als je gedurende die periode veel frites eet.

Helaas waren er tijdens deze proef maar 3 proefpersonen beschikbaar, waardoor de resultaten niet heel betrouwbaar zijn. Bij de resultaten van chocola konden we geen overeenkomstig resultaat vinden omdat er maar 2 proefpersonen waren. Het kan zijn dat één van de proefpersonen toevallig anders reageert op cafeïne dan de meerderheid. De proef moet volgende keer met meer personen worden uitgevoerd, zodat de resultaten duidelijker zullen zijn.

Alle metingen zijn zo exact gelijk mogelijk uitgevoerd. Er kunnen echter kleine verschillen zijn. Bijvoorbeeld dat een persoon bij de ene meting zijn hand iets minder ontspannen houdt dan bij de andere meting.